In 'Bevergem' klapp'n ze nog écht West-Vlams, en de menschen missen dadde.
TV-reeksen zoals Bevergem of liedjes in het
(West-Vlaams) dialect zijn een hype. Toch is het een feit: de laatste jaren gaat
het gebruik van het dialect er in het hele Nederlandse taalgebied op achteruit.
Mensen spreken steeds minder dialect en als ze dialect spreken, verwateren de
typische kenmerken.
Hoe is dat zo gekomen? Eerst en vooral is onze maatschappij veranderd van een landbouw-samenleving naar een industriële, verstedelijkte samenleving. Mensen leven niet meer in een dorp waar ze hun hele leven blijven wonen. Ze zijn mobieler en staan via het internet en de media met de hele wereld in contact. Steeds meer mensen volgen steeds langer onderwijs. En met de komst van radio en televisie kwamen de mensen ook dagelijks in contact met het Standaardnederlands.
Of zoals Ann De Craemer in haar colum zegt: “De wèreld is een dorp, en iederjèn is mee mekoar in contact, en omda we mekoar zoen verstoan, klapp'n we deftig Nederlans". Het jammere is inderdaad dat daardoor veel typische woorden uit vele dialecten verloren gaan. Want met de taal is het zoals met het leven zelf: "ip zin skuonst at er varijoasje in zit".
Het is wellicht niet toevallig dat de reeks Bevergem
in het West-Vlaams is opgenomen. West-Vlaanderen is immers het meest dialectvaste gebied van Vlaanderen omdat het een uithoek is van het Nederlandse
taalgebied. Het is het verst verwijderd van het centrale as Brussel-Antwerpen, het politieke en economische centrum van Vlaanderen. Daardoor ligt de West-Vlaamse woordenschat veel verder
af van het Standaardnederlands dan de andere dialecten. Een tweede verklaring kunnen we vinden in het feit dat West-Vlaanderen een provincie is met veel landbouwgebied en met weinig grote steden en industrie. Daardoor is er niet zoveel werk en trekt deze streek niet veel inwijkelingen aan.
Het gebruik van dialecten gaat dus achteruit maar
niet ten voordele van het Standaardnederlands. Hoe langer hoe meer beheerst de tussentaal in de praktijk het onderwijs, de ambtenarij, de media en de
politiek. Het is feitelijk 'de taal van de Vlaming' geworden. Daarbij is er wel
veel discussie over wat die tussentaal precies is: Een andere taal dan het Standaardnederlands? Of is het meer een spreken met een accent waarbij iedereen
zijn accent heeft dat veel of weinig afwijkt van het Standaardnederlands? Misschien een onderwerp voor een volgend
blogstuk?
